Τέθηκαν υπόψη μου τα εξής πραγματικά περιστατικά:
Οι φαρμακοποιοί Α και Β υπέβαλαν κοινή αίτηση σε Τομέα της Περιφέρειας Αττικής ζητώντας:
- Ο μεν Α, ο οποίος διατηρεί ήδη φαρμακείο σε λειτουργία, τη χορήγηση δεύτερης άδειας ίδρυσης φαρμακείου κατά παρέκκλιση των πληθυσμιακών κριτηρίων, με σκοπό τη συστέγασή του με το φαρμακείο του Β.
- Ο δε Β τη χορήγηση άδειας ίδρυσης φαρμακείου στον Α για τη συστέγαση των δύο φαρμακείων, καθώς σκοπός του στη συνέχεια είναι η αποσυστέγασή του λόγω συνταξιοδοτήσεως.
Ο συγκεκριμένος Τομέας της Περιφέρειας Αττικής αρνείται τη χορήγηση στον Α της κατά τα άνω δεύτερης άδειας ίδρυσης φαρμακείου με την αιτιολογία ότι πρέπει προηγουμένως να ολοκληρωθεί το θεσμικό πλαίσιο για την ίδρυση και λειτουργία των φαρμακείων με την έκδοση του αναμενόμενου Προεδρικού Διατάγματος που ήδη επεξεργάσθηκε το ΣτΕ.
Η άρνηση της Περιφέρειας για την ικανοποίηση του υποβληθέντος αιτήματος δεν είναι νόμιμη, καθώς το αίτημα αυτό στηρίζεται στις διατάξεις των Ν. 4254/2014, 1963/1991 (άρθρο 7), 3918/2011 (άρθρο 36 παρ. 6) και 4509/2017 (άρθρο 64) που επιτρέπουν την εν λόγω αδειοδότηση, η οποία δεν επηρεάζεται από την υπ’ αρ. 1804/2017 απόφαση του ΣτΕ που ακύρωσε την ΚΥΑ 36277/2016, ούτε εξαρτάται από το υπό έκδοση Π.Δ. που προβλέπει το άρθρο 64 του Ν. 4509/2017.
Από το συνδυασμό των άνω διατάξεων προκύπτει ευθέως και σαφώς ότι στην παρούσα χρονική συγκυρία είναι επιτρεπτή η χορήγηση περισσότερων της μιας και σε κάθε περίπτωση τουλάχιστον μιας ακόμη άδειας ιδρύσεως φαρμακείου επ’ ονόματι φαρμακοποιού που ήδη λειτουργεί άλλο φαρμακείο για τους παρακάτω λόγους:
- Με την παράγραφο ΣΤ, υποπαράγραφο ΣΤ1 του Ν. 4254/2014 (ΦΕΚ Α’ 85) καταργήθηκε το άρθρο 8 του Ν. 5607/1932 που όριζε ότι «εις εν και τον αυτόν φαρμακοποιό δεν δίδεται άδεια να ιδρύση ή διευθύνη πλέον του ενός φαρμακείου».
Έκτοτε, οποιοσδήποτε φαρμακοποιός μπορούσε να λάβει απεριόριστο αριθμό αδειών ιδρύσεως φαρμακείων.
Η ανωτέρω διάταξη του Ν. 4254/2014 είναι πάντοτε εν ισχύ.
- Με τις ΚΥΑ 82829/29-10-2015, 6915/29-01-2016 και 36277/23-05-2016, όπως η κάθε νεότερη αντικατέστησε την προηγούμενη, περιορίσθηκε ο ανώτατος αριθμός φαρμακείων που θα μπορούσε να ιδρύσει ένας φαρμακοποιός στα δέκα συνολικά φαρμακεία μέχρι το έτος 2020.
- Μετά την ακύρωση της ΚΥΑ 36277/2016 με την υπ’ αρ. 1804/2017 απόφαση του ΣτΕ, άρθηκε ο κατά τα άνω ποσοτικός περιορισμός των δέκα φαρμακείων και ισχύει ο απεριόριστος αριθμός ιδρύσεως φαρμακείων που προβλέπει ο Ν. 4254/2014.
- Ο πρόσφατος Ν. 4509/22-12-2017, ο οποίος δεν κατήργησε την προαναφερθείσα διάταξη του Ν. 4254/2014, προβλέπει ομοίως τη δυνατότητα ιδρύσεως περισσότερων του ενός φαρμακείων, δίχως ποσοτικό περιορισμό. Τούτο προκύπτει από τη διατύπωση:
α. Της παρ. 1β του άρθρου 64 που αναφέρεται στη σειρά προτίμησης κατά την αδειοδότηση των φαρμακείων «… αα) εκείνου που δεν έχει κατά το χρόνο χορήγησης άδειας ίδρυσης, άλλη άδεια ίδρυσης φαρμακείου…»
β. Της παρ. 3 του άρθρου 64 που ορίζει ότι: «Ο αιτών συνυποβάλλει υπεύθυνη δήλωση, όπου αναγράφει εάν έχει λάβει ο ίδιος ή ο δηλωθείς από αυτόν υπεύθυνος φαρμακοποιός άδεια ίδρυσης φαρμακείου οποτεδήποτε και οπουδήποτε, τον αριθμό αυτών των αδειών, καθώς και εάν έχει υποβάλει (ο ίδιος ή ο δηλωθείς υπεύθυνος φαρμακοποιός) αίτηση που εκκρεμεί για τη χορήγηση άλλης άδειας ίδρυσης σε οποιαδήποτε Περιφερειακή Ενότητα. Σε περίπτωση που υφίσταται άδεια ίδρυσης ή στην περίπτωση που εκκρεμεί αίτηση για τη χορήγηση άλλης άδειας ίδρυσης, στην υπεύθυνη δήλωση αναγράφονται και επισυνάπτονται οι σχετικές άδειες και αιτήσεις».
γ. Της παρ. 3γ του άρθρου 64 που ορίζει ότι: «…εκείνου που δεν έχει ήδη σε ισχύ κατά το χρόνο χορήγησης άδειας ίδρυσης, άλλη άδεια ιδρύσεως φαρμακείου».
Προκύπτει επομένως σαφώς ότι ο νόμος προβλέπει τη δυνατότητα ίδρυσης περισσότερων του ενός φαρμακείων από ένα φαρμακοποιό. Γνωρίζουμε ωστόσο ότι το σχέδιο Π.Δ. που ήδη επεξεργάσθηκε το ΣτΕ και είναι υπό έκδοση, περιορίζει τον αριθμό ίδρυσης φαρμακείων στα 10 μέχρι το έτος 2020.
Θεωρητικά επομένως και μέχρι την έκδοση του άνω Π.Δ., ο κάθε φαρμακοποιός έχει δικαίωμα ίδρυσης απεριόριστου αριθμού φαρμακείων.
Συμπερασματικά και για τους προαναφερόμενους λόγους, η άρνηση της Περιφέρειας να χορηγήσει την άνω δεύτερη άδεια ίδρυσης φαρμακείου στον φαρμακοποιό Α δεν είναι σύννομη.
Αθήνα, 12-03-2018
Χρήστος Αρβανίτης